ΚΡΟΝΟΣ Ο ΑΕΙΖΩΟΣ ΚΑΙ ΑΕΙΘΑΛΗΣ ΦΙΛΟΣ

Ὡς γνωστόν, μὲ τὴν ἐκπληκτικήν ἐξέλιξιν τῶν θετικῶν ἐπιστημῶν, τῶν εἰδικοτήτων αὐτῶν καὶ τὴν ἐμφάνισιν νέων τοιούτων ἰκαναί ἐξ αὑτῶν τῶν ὀποίων διαπλέκονται μέτ’ ἑτέρων τοιούτων λόγω τῶν προκυπτόντων ποικίλων προβλημάτων και δυσχερειῶν. 

Οὓτω ἡ βιολογία, γενετική, ἰατρική, πληροφορική, μηχανική, ρομποτική, ἐμπλέκονται μετά τῆς ἠθικῆς, ψυχολογίας, θεολογίας, νομικῆς κ.ἂ. Ἐνταῦθα περιοριζόμεθα μὀνον εἰς τὴν ἐξἐτασιν πως τοῦ θέματος τῆς ἠθικῆς διὰ τάς μηχανάς. 

Οὓτως, ὡς γνωρἰζουν ἰκανοὶ εἰδικοί περί τὰ τοιαῦτα, εἰς τὴν ἀρχαίαν μυθολογίαν ο Κρόνος κατεβρόχθιζε τὰ παιδιά του διὰ νά μὴν τὸν ἐκθρονίσουν. Τὰ λιοντάρια φονεύουν τὰ μικρά των διά νά ἀποκτήσουν νέα, αἱ πειναλέαι φάλαιναι τρώγουν τὰ νεογνά τοὺς. Ἁλλά καί πόσοι ἂνθρωποι δὲν “τρώγουν”, ὃπως οἱ ἀνθρωποφάγοι, ἂλλους ἀσυστόλως γονεῖς, τέκνα, ἀδελφοὺς καί ἀδελφὰς, φίλους, ἀνθρώπους καί συνεργάτας τῆς γενεᾶς των. Καί ὡσάν νὰ μὴν ἢρκουν ὂλα αὐτὰ σήμερον ἒχομεν καὶ ἂλλους νέο-Κρόνους, τοὺς ὑπολογιστάς τοὺς ὁποίους φοβοῦνται οἱ ἂνθρωποι! Εἰς ταινίας ὃπως ” Ὁ Ὁδυσσεύς εἰς τό σύμπαν”, “Terminator”, “Matrix” κ.ἂ. ἐμφανίζονται σκεπτόμεναι μηχαναὶ, αἱ ὁποῖαι ἰσχυομανεῖς δέν ἒχουν τίποτε ἂλλο κατά νοῦν ἀπό τὸ νὰ ὑποδουλώσουν τόν ἂνθρωπον. Ἒχομεν δηλαδή πάλιν έδῶ τόν μύθον τοῦ πολέμου τοῦ δημιουργοῦ καί δημιουργήματος, πρᾶγμα πάντως ἀνησυχητικόν, ἐὰν ὂχι φαντασμαγορικόν. 

Ἀναμφιβόλως δὲ ἀνεξαρτήτως τῶν προγραμμάτων τῶν εὐρισκομένων μακράν τῆς σκέψεως, αἰσθήσεως καί πράξεως, τεράστιαι εἶναι αἱ δυνατότητες τῆς νεοφανοῦς τεχνητῆς νοημοσύνης, οὓτω τὰ ἀποτελέσματα αὐτῆς ἀποβαίνουν πολλάκις ἀκριβέστερα κατά τούς διαγωνισμούς ἀνθρώπων καὶ μηχανῆς. 

Ὃτι ἀποκαλύπτεται πολλάκις εὐλογημένον καί ἐνισχύει τήν διαγνωστικήν εἰς τάς κλινικάς, ἀποδεικνύεται ὃμως εἰς ἐτέρας σχέσεις προβληματικόν. Ὃπως π.χ. ἡ χρῆσις ἀλγορίθμων κατά τὴν ἀπόφανσιν τῆς ἀξιοπιστίας τῶν ἀνθρώπων εἰς τά δάνεια, ἂνευ μάλιστα τῆς παρουσίας τῶν ἐνδιαφερομένων. Εἰς τὰς Η.Π.Α. οἱ ὑπολογισταί ἐπηρεάζουν καί τὰς δικαστικάς ἀποφἀσεις. Ὂταν π.χ. ὁ δικαστής ἀποφασίζει ὃτι ὁ κατηγορούμενος δύναται να ἀφεθεῖ ἐπί ἀναστολὴ, τὸ πρόγραμμα παρουσιάζει μίαν πρόγνωσιν ἐπί τῶν πιθανοτήτων τῶν κινδύνων ἐπαναφορᾶς του. Ὃτι τοιαῦται ἐξελίξεις προξενοῦν φόβον εἶναι κατανοητόν καθόσον ἒχει ἁποδειχθεῖ ὃτι συστήματα εἰδικῶν δέν εἶναι τόσον ἀντικειμενικά καί ἀξιόπιστα ὃσον νομίζεται. Πολλοί ὑπολογισταί λαμβάνουν ἀποφάσεις σεξιστικάς ἢ ρατσιστικάς, ὃπως π.χ. ἡ θεώρησις τῶν μελαμψῶν ἀνθρώπων ὡς γοριλλῶν ὐπό τῆς Google, διότι προηγουμένως αὓτη ἠσχολεῖτο μὲ ἀνθρώπους ἀνοικτόχρωμους. Ἀκόμη καί οἱ προγραμματισταί δέν ἠμποροῦν να προγνώσουν πολλά, πῶς θά ἀποφασίσουν τὰ προγράμματὰ των, διότι αἱ διασυνδέσεις εἰς τὰ εἰδικά δίκτυα τυγχάνουν λίαν πολύπλοκαι. 

Τί θὰ γίνει λοιπόν μελλοντικῶς μέ τὴν ἡθικὴν τῶν μηχανῶν, ὃπως π.χ. θὰ ἀλλάξει πορείαν ἓν αὐτόματον αὐτοκίνητον ἐμφανιζομένου ἐνός μεγαθηρίου χάριν τῶν πεζῶν; Τοιαῦται ἀποφάσεις δέν δύνανται νά ἀφεθοῦν εἰς τὰς ἑπιθυμίας τῶν ἑταιρειῶν ἢ τῶν προγραμματιστῶν. Ὀφείλουν νὰ συζητηθοῦν εἰς ἓν δημὀσιον καί διαφανῆ διάλογον καί τοῦτο βεβαίως συντόμως. 

Ὁ Ι. Asımov1 εἲχεν εἲπει, ὃτι ὁ ὑπολογιστής δέον νά μή πληγώσει οὐδένα, ἢ νά προξενήσει ζημίαν διά τῆς κακῆς χρήσεως αὐτοῦ. 

Ἂρα ἠθικαί ἀποφάνσεις δέν πρέπει νὰ ἐγκαταλείπονται εἰς τούς προγραμματιστάς καί τούς πανίσχυρους καί ἀλαζόνας γραφειοκράτας καί μόνον, οἱ ὁποῖοι συνήθως στεροῦνται ἀνθρωπισμοῦ  καί πνευματικότητος! 

______________________

1 A. Teupke Moral, für Maschinen,Publik Forum αρ. 13 (2018) 10