Panopticon, de docu over je privacy (video)

by: Claartje Vogel

In de documentaire Panopticon onderzoekt Peter Vlemmix hoe het met onze privacy gesteld is. De titel verwijst naar het idee van een gevangenis waarin mensen continu in de gaten worden gehouden door een alziend oog. Volgens Vlemmix en de experts in zijn film komen we langzamerhand in een situatie terecht waarin alles wat je zegt en doet wordt opgeslagen. “Steeds vaker vielen mij nieuwe technieken op die onze privacy schenden, maar waar niemand kritische vragen bij stelt,” vertelt Vlemmix, “de directe aanleiding voor de film was een artikel over bodyscanners. Het plan is om mensen tijdens het uitgaan in een naaktscanner te zetten om te zien of ze wapens bij zich hebben. Dit vind ik een ernstige inbreuk op je privacy: agenten kijken dwars door je kleren heen zonder dat je iets misdaan hebt.”

Bekijk Panopticon – de docu over jouw privacy from PV producties on Vimeo. of bekijk hem onderaan dit bericht.

Het wordt te veel

Volgens Vlemmix wordt het allemaal te veel. “Het probleem is dat nieuwe technieken zomaar in gebruik genomen worden, zonder dat mensen zich er tegen verzetten. Neem camera’s met gezichtsherkenning in de Rotterdamse tram. Deze camera’s zijn nog maar een test, maar ondertussen slaat de overheid kenmerken van passagiers op zonder hen daar goed over te informeren. Cameraregistratie gaat te ver, het is toch net zo makkelijk om een conducteur te laten controleren?” Een belangrijk argument van de overheid is dat technieken als cameraregistratie de veiligheid verbeteren. In de media lees je regelmatig berichten over geweld tegen OV-personeel. “We moeten zoeken naar een balans: in hoeverre willen wij onze privacy opgeven voor veiligheid?” vindt Vlemmix, “ik zal niet ontkennen dat Nederland veiliger wordt als we de straten vol hangen met camera’s. Maar dan komen we terecht in een soort dictatuur. Niets is zo veilig als een dictatuur, dat is waar.”
 
DNA-onderzoek

De minister van Volksgezondheid sprak in oktober met deskundigen over de mogelijkheid om DNA uit ziekenhuizen te gebruiken om misdadigers op te sporen. Zo krijgt justitie een extra mogelijkheid om ernstige misdrijven als moord en verkrachting op te lossen. Hoe handig dat ook klinkt, Vlemmix is er op tegen. “Stel dat je in het ziekenhuis komt om je te laten testen op een bepaalde ziekte. Jouw DNA komt in een database terecht en daarmee werk je onbewust mee aan de opsporing van je broer. Je haalt twee dingen door elkaar: gezondheidszorg en opsporing. Ik vind dat die twee zaken niks met elkaar te maken mogen hebben.”
 
Patiëntregistratie

 “Mensen hebben niet door hoe bedrijven en overheden steeds meer inbreuk maken op hun persoonlijke leven. Op het moment dat ze het tot ze doordringt, is het vaak al te laat.” Als voorbeeld noemt Vlemmix patiëntregistratie. “In mijn film vertelt de bedenker van het registratiesysteem voor psychiatrische patiënten dat het buitengewoon lastig is om zo’n techniek weer af te schaffen. Een dergelijk systeem komt weer terecht in andere systemen, je gegevens worden op meerdere plekken opgeslagen.” Daarom is het zo belangrijk om vooraf de discussie aan te gaan. Achteraf besluiten dat het niet werkt en er dan mee ophouden is te gevaarlijk, volgens de regisseur…..Lees verder