რატომ ეწინააღმდეგება გენდერული როლების იდეა ლიბერტარიანიზმს

ცოტა ხნის წინ, მე ვუყურე ფილმს “Elysium”, სხვა ჰოლივიდური ფილმების მსგავსად აქაც, მამაცმა და ძლიერმა კაცმა გადაარჩინა უძლური ქალი და ბავშვი. ჩემთვის, როგორც ფემინისტისთვის, ეს გამაღიზიანებელი იყო, მაგრამ, როგორც ქალმა მე სულ სხვა რამ ვიგრძენი, მე გავაცნობიერე, რომ ამ ყველაფერში მე გარკვეულ ხიბლს ვხედავდი. მსგავს ტროპებს ქმნის კულტურული გავლენები, როდესაც მე ან სხვა ქალი აღელვებით ვფიქრობთ, რომ ძლიერი მამაკაცი ყოველგვარი საფრთხისგან დაგვიცავს. თუმცა, რამდენადაც მიმზიდველიც არ უნდა იყოს ეს იდეა, მე ვაცნობიერებ რომ იმ კაცს, რომელსაც შეუძლია ჩემთვის ყველაფრის მოცემა, ასევე შეუძლია ყველაფრის წართმევა.

სინამდვილეში მე არ ვფიქრობ, რომ კაცებს ჩემგან უნდათ რაიმეს წართმევა, მე არ ვფიქრობ რომ “ძლიერი მამაკაცის და უძლური/სუსტი ქალის” ტროპი არის პატრიარქატის პროექტი, რომელიც ცდილობს ჩემს და სხვა ქალების დამონებას. მე ვფიქრობ, რომ ის ადამიანები, რომლებიც მხარს უჭერენ გენდერული როლებს კეთილი ზრახვები ამოძრავებთ. “კაცები უნდა იცავდნენ ქალებს” ეს არის გენდერული როლების უმთავრესი იდეა, მაგრამ ამ იდეის კეთილი ზრახვის მიუხედავად, მისი პოპულარიზაცია მაინც ავთვისებიანია. ასევე ის ხედვა, რომ გენდერული როლები ნაკარნახევია ბიოლოგიური ჩარჩოებით, და რომ ამ ჩარჩოების დაძლევა და შეცვლა შეუძლებელია.

როდესაც მე ვამბობ “იდეები გენდერული როლების უკან” მე ვგულისხმობ, იმ შეხედულებას, რომ ქალები “ასეთები” არიან კაცები კი “ისეთები”. კაცები არიან ფიზიკურად ძლიერები, ქალები კი სუსტები. კაცები რაციონალურები არიან, ქალები ემოციურები. კაცები კარგად ერკვევიან მათემატიკაში და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებში, ქალები კი ჰუმანიტარულ მეცნიერებებში. კაცები უნდა მუშაობდნენ, ქალები კი ბავშვებს უვლიდნენ.

ბევრი ადამიანს ზოგადი წარმოდგენა გენდერულ როლებზე მოდის ბიოლოგიიდან, სხვების კი კულტურული საწყისებიდან. დღეს უკვე ირკვევა, რომ ზოგი გენდერული განსხვავება, რაც ჩვენ ბიოლოგიური გვეგონა, სინამდვილეში დაფუძნებულია არასწორ ფსევდო მეცნიერულ და გადაუმოწმებელ წარმოდგენებზე. ადამიანებს უმრავი რამის სჯეროდათ, მაგალითად ის რომ სიარული და ცხენის მხედრობა ქალს უნაყოფოს გახდიდა ან კი მუცლის მოშლას გამოიწვევდა. ასევე, მეცნიერული და ტექნოლოგიური განვითარებით, ბევრი ბიოლოგიური შეზღუდვა დღეს უკვე აღარ წარმოადგენს პრობლემას.

ჩვენ შეგვძლია დიდი ხანს ვიძიოთ თუ საიდან მოდიან ეს იდეები, მაგრამ აშკარაა, რომ გენდერული როლები ზღუდავენ ადამიანებს. როდესაც პატარა გოგონებს ახსენებენ სტერეოტიპს, რომ ქალები მათემატიკაში ცუდები არიან , ისინი დიდი ალბათობით ან ცუდად დაწერენ მათემატიკის ტესტებს ან კი საგნის მიმართ ყოველგვარ ინტერესს დაკარგავენ. გენდერული როლები ეუბნებიან ქალებს, რომ მათთვის მხოლოდ “ფემინური” ქცევებია მისაღები და ქალი აუცილებლად უნდა იყოს ფემინური. ეს კი მათ ყოველგვარ სურვილს უკლავს მიიღონ მონაწილეობა ისეთ აქტივობებში, რომლებიც “მასკულინურია”, ანუ „კაცურად“ არის მიჩნეული. მათი სურვილი კვდება რადგან, გენდერული როლები მათ პირდაპირ ეუბნებიან, რომ ისინი წარუმატებლები იქნებიან ამ საქმეში, მხოლოდ იმიტომ, რომ ისინი ქალები არიან. მათ ასევე აშინებთ ის, რომ თუ ისინი არ იქნებიან საკმარისად ფემინურები, ისინი უარყოფილი იქნებიან საზოგადოების მიერ. ეს ყველაფერი ანალოგიურად მეორდება კაცების შემთხვევაში.

რომ დავაკონკრეტოთ, ჰარვარდის დეკანი, ლარი სამერსს, დიდი პრობლემები შეექმნა როდესაც, მან განაცხადა, რომ ქალების სიმცირე მეცნიერებაში ბიოლოგიური მიზეზებითაა გამოწვეული. ზოგი მეცნიერული კვლევა ამტკიცებს, რომ ეს შეიძლება მართლაც ასე იყოს მაგრამ, როდესაც მეცნიერებაში დაინტერესებულ ქალებს ჩაუნერგავ, რომ მათ “ბიოლოგიური შეზღუდვები აქვთ” მეცნიერულ სფეროში, ეს ბუნებრივად გამოიწვევს ქალების რიცხვის შემცირებას მეცნიერებაში. ზუსტად ამიტომ, განზრახვის მიუხედავად, გენდერული როლები ზღუდავენ ქალის არჩევანს.

თუ კაცებთან შედარებით ქალები სუსტები არიან მეცნიერულ საგნებში , და უკეთესად უვლიან ბავშვებს, მაშინ რატომ უნდა დახარჯოს ვინმე მარტამ, თავისი დრო დოქტორანტურაში, თუ მას არ გააჩნია საკმარისი ნიჭი, რომ ეს განათლება გამოიყენოს, ამასობაში კი მისი რეპროდუქციული დრო იწურება. უფრო წინ წავიდეთ, რატომ არ ჩავუტაროთ თითოეულ ადამიანს IQ ტესტი, და ვუთხრათ, რომელ კარიერას მიყვნენ? რატომ არ ეუბნება სკოლის ფიზიკური გამძლეობის ტესტი ვინ უნდა იყოს იურისტი და ვინ პოლიციელი? უფრო ეფექტური არ იქნება თუ ის ადამიანები, “რომლებმაც უკეთესად იციან” უკარნახებენ ადამიანს, რა საქმიანობა შეეფერება მის სქესს?

რეალურად ძალიან რთულია განსაზღვრო სქესით, ინტელექტით და სხვა მონაცემებით თუ რა პროფესია იქნება ადამიანისთვის საუკეთესო.
და რეალურ სამყაროში შეუძლებელია გათვალო თუ რა მოუნდება ადამიანს მომავალში, ზუსტად ეს ხდის საბაზრო ეკონომიკის პრინციპს მნიშვნელოვანს და უკეთესს გეგმიურ ეკონომიკასთან შედარებით. როდესაც არჩევანი იზრდება ასევე იზრდება სარგებელი, ინოვატორები არ ჩნდებიან იქ, სადაც ისინი შეზღუდულნი არიან გარე ძალების მიერ. თავისუფლება და არა შეზღუდვები ქმნიან კეთილდღეობას.

ქალის არჩევანის შეზღუდვა კი ზღუდავს მის შესაძლებლობას მონაწილეობა მიიღოს ბაზრის ეკონომიკაში. ქალი, გენდერული როლების შექმნილი წარმოდგენების გამო, კარგავს შესაძლებლობას მიიღოს სრული მოგება თავისუფალი ბაზრისგან.

თანამედროვე გენდერული როლები ქალებისთვის უსაფრთხოების შეგრძნებას ქმნიან, ისინი ასევე ქმნიან შეგრძნებას რომ ამის გამო კაცს უნდა ემსახურო. ზუსტად ისევე როგორც სახელმწიფო მოქალაქეებისთვის ქმნის უსაფრთხოების შეგრძნებას, და იდეას რომ ბიუროკრატებს უნდა ემსახურო. მაგრამ საბოლოოდ, ამ ყველაფერს ერთი ფასი აქვს: თავისუფლება.

ჩემი ერთი ნახევარი, რომელიც არის ბიოლოგიისა და კულტურის ზეგავლენის ქვეშ, ისურვებს ძლიერ კაცს ან სახელმწიფოს, რომელიც მე დამიცვას. მაგრამ, ჩემს უფრო დიდ და ძლიერ ნაწილს, სურს თავისუფლება, ვიცხოვრო ჩემი ცხოვრება ისე როგორც მე მინდა, ეს ჩემი ნაწილი უყურებს იმ გასაოცარ კეთილდღეობას, რაც თავისუფალი და ღია ვაჭრობისგან მოდის, მას უნდა მიიღოს მონაწილეობა ამ პროცესში, არა როგორც ქალს ან კაცს, არამედ როგორც ინდივიდს, რომელსაც გააჩნია ამის უნარი.

The Center for a Stateless Society (www.c4ss.org) is a media center working to build awareness of the market anarchist alternative